Non-palpabl testis (ele gelmeyen testis), fizik muayene sırasında ve görüntüleme yöntemleriyle tespit edilemeyen testislerdir. İnmemiş testis vakalarının yaklaşık %20’sini oluşturur. Ele gelmeyen testis, genellikle karın içinde, kasık kanalında ya da tamamen yok olmuş bir durumda olabilir. Ayrıca, anne karnında gelişim sırasında testisin küçülmesi veya kaybolmasıyla ortaya çıkan "vanishing testis" (kaybolmuş testis) de non-palpabl testisler arasında yer alır.
Non-palpabl testislerin %20’si tamamen yok olmuş (absent testis), %30’u ise gelişim geriliği nedeniyle atrofik (küçülmüş) testistir. Bu durumun doğru şekilde değerlendirilmesi için detaylı bir fizik muayene ve gerekirse görüntüleme yöntemleri kullanılmalıdır. Ancak muayene ve ultrasonografi ile testis tespit edilemiyorsa, kesin tanı ve tedavi için laparoskopi önerilir.
İçindekiler
Non-Palpabl Testislerin Nedenleri
Non-palpabl testislerin, yani ele gelmeyen testislerin oluşmasına farklı nedenler sebep olabilir. Bunlardan biri, "vanishing testis" (kaybolmuş testis) durumudur. Anne karnında testislerin inişi sırasında kan akışının kesilmesi, testisin tamamen kaybolmasına yol açabilir. Bu durum, testisin var olduğu ancak gelişimini tamamlayamadan kaybolduğu anlamına gelir.
Bir diğer neden ise atrofik testis olabilir. Testis, gelişim sürecinde yeterince büyüyemez ve küçülmüş bir doku parçası olarak kalabilir. Bu durum, genellikle yetersiz kanlanma veya hormonal sorunlardan kaynaklanabilir.
Ayrıca, testis karın içinde veya kasık kanalında kalabilir. Testislerin normalde torbaya inmesi beklenirken, iniş sürecinin tamamlanamaması nedeniyle bu bölgelerde sıkışıp kalması söz konusu olabilir. Bu durum, testisin doğru yerde bulunmasını engelleyebilir ve çeşitli komplikasyonlara yol açabilir.
Non-Palpabl Testislerin Tanısı
Non-palpabl testislerin, yani fizik muayene sırasında ele gelmeyen testislerin tanısı detaylı bir değerlendirme süreci gerektirir. İlk aşamada, uzman bir doktor tarafından yapılan fizik muayene büyük önem taşır. Testisler elle hissedilemediğinde, çocuğun karın içi veya kasık bölgesinde olup olmadığını anlamak için ileri tanı yöntemlerine başvurulabilir.
Ultrasonografi, non-palpabl testislerin tespiti için ilk kullanılan görüntüleme yöntemlerinden biridir. Özellikle testisin kasık kanalında olup olmadığını belirlemeye yardımcı olabilir. Ancak ultrason her zaman kesin sonuç vermeyebilir, çünkü testis çok küçük veya karın içinde gizli bir pozisyonda olabilir.
Daha kesin tanı için laparoskopi tercih edilir. Bu minimal invaziv yöntem, tanı ve tedavi amacıyla kullanılır. Göbek deliğinden küçük bir kesi yapılarak karın içine kamera yerleştirilir ve testisin tam yeri görüntülenir. Laparoskopi, testisin gelişim durumu, kan akışı ve konumunu detaylı olarak inceleme imkanı sunar. Ayrıca, laparoskopi sırasında testisin durumu değerlendirildikten sonra uygun cerrahi işlem uygulanabilir.
Non-Palpabl Testislerin Tedavisi
Laparoskopi, non-palpabl testislerin tanı ve tedavisinde en etkili yöntemlerden biridir. Bu minimal invaziv işlem sırasında, testisin tam konumu ve gelişim durumu belirlenerek uygun tedavi yöntemi seçilir. Laparoskopi sırasında testisin yer aldığı bölgeye ve fiziksel özelliklerine göre farklı tedavi yolları izlenir. İşte bu durumlara göre uygulanabilecek tedavi seçenekleri:
Testis Kasık Kanalında ve Gelişimi Normal; Testis kasık kanalına yerleşmişse ve normal gelişim göstermişse, laparoskopi sonlandırılır. Ardından kasık bölgesine yapılan küçük bir kesi ile testis bulunur ve standart orşiopeksi (testisin skrotuma indirilmesi) işlemi uygulanır.
Testis Kasık Kanalında ve Küçülmüş (Nubben Testis); Eğer testis kasık kanalında yer alıyor ancak gelişimi zayıf ve küçükse, testis çıkarılır. Küçük testis dokusu patolojik incelemeye gönderilir.
Testis Karın İçinde ve Gelişimi Normal; Testis karın içinde, ancak sperm kanalı ve damarları torbaya inmeye uygun uzunlukta ise, testis serbestleştirilir. Kasık kanalına itilerek standart orşiopeksi yapılır.
Testis Karın İçinde ve Gelişimi Normal Ancak Damarları Kısa; Testis serbestleştirilir ancak damarlar kısa olduğu için tek ameliyatla indirilmesi mümkün değildir. İlk ameliyatta damarlar bağlanır ve testis diğer damarlarla beslenir. Yaklaşık 6 ay sonra ikinci bir ameliyatla testis skrotuma indirilir.
Testis Karın İçinde Yok; Eğer karın içinde yapılan incelemede testis bulunamazsa, işlem sonlandırılır. Küçük doku kalıntıları varsa çıkarılarak patolojik incelemeye gönderilir.
Non-palpabl testis, erken teşhis ve doğru tedavi ile büyük ölçüde kontrol altına alınabilen bir durumdur. Ailelerin, cerrahi sonrası düzenli kontrolleri aksatmaması ve doktor önerilerine uyması, tedavi başarısını artırmada kritik öneme sahiptir.
