Labiyal füzyon kız çocukların vajinasında küçük dudaklar olarak tanımlanan ve iki yanda bulunan yapıların birbirlerine yapışmasıdır. Bazen halk arasında ve hatta bazı hekimler arasında yanlış bir ifadeyle rahim kapanması olarak adlandırılabilir. Rahim (Uterus) ile ilgisi yoktur, bu durum vajen giriş kısmının, hatta bazen idrar deliğinin de önünün beyaz-mavimsi, ince bir doku ile kapanması durumudur. Bazen bu doku ince değil kalın fibröz bir yapı şeklinde olabilir. Doğuştan olmayıp genellikle bebeğin bezli olduğu dönemde olur. Bazı bebeklerde hayatın ilk 1-2 ayında bile görülebilir. Bazı çocuklarda ise bezden kurtulup tuvalet eğitimini tamamladıktan sonra bile ortaya çıkabilir. Yapışma alt köşeden başlayarak klitorise kadar ilerleyebilir. Ortaya çıkışında üç mekanizma suçlanmaktadır:
- Bölgesel irritasyon: Bu bölgenin tahriş olmasına bağlı olarak ortaya çıkabilir. Bezli dönemde kullanılan ıslak mendillere bağlı tahriş etyolojide önemlidir. Ayrıca asiditesi uygun olmayan sabun ya da şampuan kullanımı da önemlidir.
- Östrojen hormonu azlığı: Bu bölgeyi nemli tutan salgıların da (özellikle östrojen) olmadığı bir dönemde kuruluk da tahrişe yol açar ve yapışıklığa neden olabilir.
- Pişikler: İdrar pH’sına bağlı olarak oluşabilen diaper dermatit (pişikler) nedeniyle bölgesel tahriş oluşur ve bu alanlar iyileşirken vaginal dudaklar birbirine yapışır.
Genellikle aile durumun farkında olmaz ve çocukta herhangi bir şikayete neden olmaz, çoğu zaman çocuk doktorunun yaptığı rutin kontrol sırasında fark edilir. Bazı çocuklarda idrar yapmada zorluk, yapışıklığın gerisinde idrar birikmesine bağlı olarak idrar yapma sonrasında iç çamaşırın ıslanması ya da idrar yolu enfeksiyonuna bağlı yakınmalar görülebilir.
Tedavi öncelikli amaç tahriş ya da enfeksiyonun ortadan kaldırılmasına yöneliktir. Bu amaçla her ne kadar alerjik değil şeklinde satılsalar da ıslak mendillerin kullanılmasından sakınılmalıdır.
Bez değişimlerinde bebeğin altı pH’ı ayarlı şampuanlarla yıkanarak iyice kurulanmalı ve ardından epitelizan etkili kremler sürülmelidir (Bepanthene, Fito vb.). Yapışıklığın düzelmesi için 1-2 haftalık östrojen hormonu içeren krem kullanılması yaygın bir tedavi yöntemidir. Ancak kullanılan hormonlu kremin ciltten emilmesi sonrası östrojen hormonuna bağlı, meme büyümesi ve kıllanma gibi bazı yan etkilerin ortaya çıkması kullanımını kısıtlamıştır. Bu hormonlu kremlerin yerine steroid denilen kortizonlu kremlerin 7-10 gün gibi kısa bir süre kullanımı aynı etkiyi göstermekte yan etkileri de daha az görülmektedir. Ancak kremlerin başarısı %60-90 arasında değişmektedir. Tekrarlama oranı %20-30 dolaylarındadır.
Krem uygulamalarıyla açılmayan inatçı olgularda ve şikayetleri olan hastalarda yapışıklığın cerrahi olarak ayrılması önerilir. Yapılan operasyonda kesme veya dikme işlemi olmadan cerrahi tabiriyle künt olarak küçük dudaklar birbirinden ayrılır. Ayırma yönteminde hafif ve orta şiddetteki yapışıklıklar lokal lidokain (emla, jetex vs) yardımıyla muayenehane şartlarında uygun saha temizliği sonrası bir klemp vasıtasıyla önden arkaya doğru künt bir şekilde açılabilir. Üç yaş üzeri hastalar ve yoğun yapışıklığı olan hastalarda bu işlem ameliyathanede ve anestezi altında yapılmalıdır. İşlem ve dolayısıyla anestezi süresi oldukça kısadır, ancak önemli olan çocuğun işlem yapılırken hiçbir şey hissetmemesi ve ağrı duymamasıdır. Ayırma işleminden sonrada östrojenli veya kortizonlu kremlere 7-10 gün daha devam edilmelidir. Böylece başarı oranı %85-100’lere çıkmakta nüks oranı ise %14’lere düşmektedir.
Gerek lokal kremlerle gerekse cerrahi yöntemlerle tedavi sonrası tekrarlama ihtimali hep akılda tutulmalı, o bölgeye yönelik hijyenik uygulamalar (ılık oturma banyoları, iyi kurulama vs.) ve tahrişten kaçınmak için gerekli girişimler devam etmelidir.
