Karın ağrısı, çocuklarda sık karşılaşılan bir yakınmadır. Çocukluk dönemindeki karın ağrıları sindirim sistemi kaynaklı olabileceği gibi, diğer sistemlere bağlı olarak da ortaya çıkabilir. Karın ağrıları, ağrının lokalizasyonu, eşlik eden bulgular ve altta yatan nedenler açısından iyi incelenmelidir. Çocuklardan ağrının lokalizasyonu ve niteliği hakkında bilgi almak oldukça zordur. Bu nedenle doğru tanıya gidebilmek için klinik ve laboratuvar ipuçlarını uygun şekilde değerlendirmek, tedavinin medikal ya da cerrahi olarak yönlendirilmesi ve gereksiz tetkiklerin önüne geçilmesi açısından büyük önem taşır. Karın ağrılarının çoğunda altta yatan nedenler iyi klinik seyirli olmasına rağmen, öncelikli olarak akut batın tablosunun dışlanması yaşamsal önem arz eder.
Çocuklarda Karın Ağrısı Nedenleri
Çocuklarda en sık karın ağrısı nedenlerinden biri kabızlıktır. Beslenme alışkanlıklarından kaynaklı olarak gaz ve şişkinlik, enfeksiyon veya ishal nedeniyle karın ağrısı görülebilir. Ürolojik problemlerden dolayı da sıklıkla bu belirti ortaya çıkabilir. İdrar yolu enfeksiyonu, böbrek taşları karın ağrısının nedeni olarak görülebilir. Apandisit, bağırsak tıkanıklığı şiddetli karın ağrısı yaşatabilir.
Çocuklarda karın ağrısı yalnızca fizyolojik sebeplerden değil, psikolojik faktörlerden de kaynaklanabilir. Psikolojik nedenlere bağlı karın ağrısı, genellikle organik bir sebep olmaksızın ortaya çıkar ve "fonksiyonel karın ağrısı" olarak da adlandırılır. Çocuğun yaşadığı duygusal stres, kaygı ve travmatik olaylar karın ağrısını tetikleyebilir veya şiddetlendirebilir.
Yineleyen karın ağrıları, organik bir patoloji saptanmazsa, fonksiyonel karın ağrısı olarak değerlendirilmelidir. Fonksiyonel karın ağrılarının, çocukluk çağında % 55-96 arasında görüldüğü bildirilmiştir. Fonksiyonel karın ağrıları iyi huylu bir sorun olmasına rağmen, çocuklar ve aileler kaygı içindedirler.
Çocuklarda karın ağrısının tamamen nedenini bilmeden ağrı kesici ilaç verilmesi doğru bir yaklaşım değildir. Gereksiz yere kullanılan ağrı kesici ve antibiyotikler de karın ağrısına yol açabilir. Ayrıca var olan hastalığın veya sorunun teşhis edilmesine de engel olabilir. Uzun süren veya çocuğun günlük yaşamını olumsuz etkileyen ağrılarda mutlaka uzmana danışılmalıdır.
Karın Ağrısı Tanısı
Çocuklarda karın ağrısının nedenini öğrenebilmek için ağrının nerede olduğu, nasıl başladığı bilgileri çocuktan alınır. Çocuklar genellikle tam olarak ağrıyı ifade edemedikleri için yanlış teşhis ihtimali artabilir ve bu süreç uzun sürebilir. Ağrıyla beraber ishal, kusma, ateş gibi belirtin de varlığı karın ağrısının neden olduğuna dair ipuçları verir. Örneğin ağrıyla birlikte sarı renkli kusma varsa bağırsak tıkanıklığı; sık idrara çıkma ve idrarda yanma varsa idrar yolu enfeksiyonu olabilir.
İdrar ve kan testleri yapılır, bunlarla enfeksiyon veya böbrek sorunu olup olmadığı belirlenir. Ultrason, böbrek taşları veya bağırsak tıkanıklığı gibi durumların teşhisinde kullanılır.
Çocuklarda Karın Ağrısı Tedavisi
Akut (ani başlayan) karın ağrısı ile başvuran çocukların büyük kısmında cerrahi tedaviye gerek yoktur. Çocukluk dönemi akut karın ağrılarında %4-7 oranında cerrahi gerektiren bir durum söz konusudur. Akut karın ağrısı olan çocuklarda en sık rastlanan cerrahi durum akut apandisittir ve acil ameliyat gerektirir.
Acil ve genel pediatri polikliniklerine yapılan başvurular beraber değerlendirildiğinde üst solunum yolu enfeksiyonu %38, fonksiyonel karın ağrısı %32,7, akut gastroenterit %12,5 ve idrar yolu infeksiyonu %8,9 oranında saptanmıştır. Akut apendisit ise %4-7 saptanmıştır.
Çocuklarda karın ağrısının nedenine göre tedavi uygulanır. Kabızlık nedeniyle oluşan karın ağrıları, lif açısından zengin bir diyet, bol sıvı tüketimi ve doktor önerisiyle kullanılan yumuşatıcı ilaçlarla tedavi edilebilir. İdrar yolu enfeksiyonu tedavisi genellikle antibiyotiklerle yapılır. Böbrek taşı kaynaklı karın ağrısında; küçük taşlar için bol sıvı tüketimi önerilebilir, ancak büyük taşlar cerrahi müdahale veya taş kırma yöntemleri gerektirebilir.
Bazı sorunlar cerrahi müdahaleyi de gerektirebilir. Bu nedenle mutlaka doktora danışmayı unutmayınız.
