Çocuklarda en sık yaralanma şekli kesilerdir. Küçük çocuklarda ve duysal ve motor koordinasyon tam gelişmemişlerde yaralanmalar daha sık görülür. Erkeklerde kız çocuklarına göre 2 kat daha fazla görülür. En sık düşme nedeni, düz zeminde bisikletten düşmeler ve mobilyalara çarpmadır. En sık baş (%60), el-kol-omuz (%23) ve bacak-ayak (%15) yaralanmaları görülür.
Yara bakımında amaç; Sağlam dokunun korunması, yara enfeksiyonunu engelleyebilmek için deride koruyucu bariyer oluşturulması, fonksiyon kaybının engellenmesi ve estetik memnuniyet sağlanmasıdır. Bu amaçlara ulaşabilmek için; yara yerinin mikroorganizmalarla bulaşını önlemek için temizlenmesi, ölü dokuların debritmanı (uzaklaştırılması), kanlanmanın tekrar sağlanması ve derinin uygun bir şekilde kapatılması gerekir.
Hayati ya da ekstremitelerde tehlike söz konusu değil ise, aileyle iletişime geçilerek olayın hikayesi alınmalı, yara değerlendirilmeli, yapılacak işlem aile ve çocuğa uygun bir dille anlatılmalı, sözel ve yazılı onay alındıktan sonra, sedasyon ve gerekli anesteziyi takiben yara bakımı yapılmalıdır.
Yara bölgesinin muayenesinde, yaranın yeri, uzunluğu, derinliği, yaralanan bir damarın olup olmadığı, açık yarada ve çevre dokuya girmiş bir yabancı cisim varlığı, kontaminasyon (mikroorganizmaların bulaşması), yakındaki kemiğin kırık olup olmadığı ile ekstremite fonksiyonlarının değerlendirilmesi ve sinir muayenesi çok önemlidir.
- Daha sonra hastaya lokal anestezi yapılır. Lokal anestezi bölgesel olarak krem, jel ve iğne ile yapılır. Lokal anestezi sonrası yara alanı temizlenir ve yabancı cisim olmadığından emin olunduktan sonra uygun sütür materyali ile yara dudakları kapatılır ve uygun pansuman yapılır. Dikişlerin alınması: Yüzde 4-5.gün, saçlı deride 5 – 7. gün, gövdede 7. gün, kol ve bacaklarda 7- 10. gün, ayaklarda ise 10-14. gündür.
- Dikiş ile yara kapatmaya alternatif yöntemler:
- Stripler: Bir yüzeyi steril olan ve cilde yapışarak yara dudaklarını birbirine yaklaşmasını sağlayan bant şeklindeki tıbbi materyallerdir. Bunlar daha çok komplike olmamış basit, sınırları düzgün yaralarda ve hareketsiz, tüysüz ve cildin kuru olduğu bölgelerde tercih edilir.
- Stapler: Türkçe karşılığı zımba olan ve estetik kaygının olmadığı büyük yaralarda tercih edilen bir dikiş atma materyalidir. Çocuk cerrahisinde pek tercih edilmezler.
- Doku yapıştırıcılar (Butycyanoacrylate, histoacryl blue, octycyanoacryylate): Kesi ve yaralanmaların estetik tedavisinde kullanılan kimyasal maddelerdir. Alternatif sütür veya diğer yöntemlere göre kullanımı oldukça basit, hastaya acı vermeyen bir yöntemdir. Avantajları; ağrısız, kolay ve hızlı uygulanabilir olması, hasta memnuniyetinin yüksek olması ve dikiş alımının olmaması (banyolarda kendiliğinde düşer). Dezavantajları ise; yara yerinde açılma, neme karşı dayanıksız olması, tüylü bölgelerde ve hareketli alanlarda uygulamanın zor olmasıdır.
Antibiyotik kullanımı:
Bazı hastalarda özellikle; ekstremite yaralanmasının üzerinden 8-12 saatten daha uzun süre geçmişse, crush yaralanmalarda, ciddi debridman gerektiren kontamine (kirli) yaralarda, kulak, eklem, tendon yaralanmalarında, insan ve kedi ısırıkları ile bağışıklık sistemi zayıf hastalarda antibiyotik kullanımı doktorunuzun önerisine göre olabilir.
Tetanoz profilaksisi:
- Son 5 yıl içerisinde aşı uygulanmamış ise tetanoz toksoid
- Yaşam boyu 3 dozdan az aşı yapılmış ise tetanoz toksoid
- Son 10 yıl içerisinde uygulanmamışsa ve yara kontamine ise tetanoz toksoid + tetanoz immunglobulin yapılmalıdır.
